De plant:
Er wordt gevlochten met eenjarige twijgen omdat deze buigzaam zijn en geen vertakkingen hebben.
Er
zij ongeveer 300 soorten wilgen en vele daarvan leveren goede tenen,
'wissen' voor het vlechten van manden. Veel gebruikt zij de twijgen van
onder meer kraakwilg (salix fragilis) met variëteiten als Belgisch
rood, Frans geel, amandelwilg (salix tiandra) met variëteit 'noir de
villaine', bitterwilg (salix purpurea) en katwilg (salix viminalis). Zij verschillen qua kleur: bruin,groen of gelig.
Wilgensoorten verschillen ook in taaiheid (met veel weerstand in het vlechten): als de kern (ziel) van de twijgen klein is, is ze taai en stevig, bij een grote kern daarentegen is ze soepel.
De
twijgen of tenen worden jaarlijks in de winterperiode tussen november
en maart geoogst, per soort gesorteerd, op maat getrieerd en vervolgens
gedurende zes maanden gedroogd om ze daarna terug vochtig te maken om te kunnen vlechten.
Behalve natuurlijke kleurverschillen, buigzaamheid en stevigheid tussen wilgentenen kan je door het schillen van de
grauwe twijgen ze ontdoen van de bast. Geschilde twijgen worden
meestal gebruikt voor het vervaardigen van linnenmanden, koffers, ajour
(open gevlochten vlechtwerk) wasmanden. Om geschilde wilgen
te verkrijgen, worden ze in februari gebundeld en met hun voeten in een
bassin met water gezet. Ze gaan terug uitlopen door ze levend te
houden.
Vanaf de maand mei worden ze geschild met een schilijzer of een schilmachine
en daarna in de zon te drogen gelegd om ze dan te stockeren voor later gebruik.
Geschilde -dus witte- wissen zijn duurzamer. Vóór men gaat vlechten worden de wissen geweekt om ze zodoende buigzaam te maken.
Het
is bijna onvoorstelbaar dat bijna alle manden nog op precies dezelfde
manier worden gevlochten. Dat bewijst hoe traditioneel het ambacht van
mandenvlechter is.
Maken van een mand:
Een
mand wordt opgebouwd in verschillenden stappen. Eerst worden de wissen
gesorteerd en getrieerd volgens grootte en dikte. Daarna worden
ze geweekt en na een aantal dagen zijn ze klaar om gevlochten te worden.
 De
bodem van de mand is het basisstuk. De keuze van het materiaal dat je
hiervoor gebruikt is zeer belangrijk. De bodem is het onderste gedeelte
van de mand.
Daarna begint de vlechter met het opgaande werk. Er worden staken gestoken in de bodem en naar boven geplooid.
Dit moet voorzichtig gebeuren om de wissen niet te breken.
En
dan wordt er gevlochten tussen de staken, te beginnen met de
“kimmen, inslag “end. Dit zijn natuurlijk technische termen.
De rand is de afwerking van de mand.
Je kan verschillende soorten van boorden kiezen en het is dan de techniek die je gebruikt die het resultaat geeft.
 
Om ervoor te zorgen dat de mand niet te vlug verslijt aan de onderkant wordt hier een “voet” gevlochten. Dit verstevigd de bodem. De mand wordt hiervoor
ondersteboven gezet.
 
Nadien worden nog de oren gemaakt om de mand te kunnen dragen.
Al naargelang de functie van de mand wordt er gekozen voor 2 oren of een hengsel.
De mand is nu in principe af.
|
|
